ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΙΣΤΙΟΦΟΡΟΥ
ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
Πυροσβεστικά μέσα
Πρέπει να υπάρχουν τρεις πυροσβεστήρες 3 κιλών (ή ένας 6 κιλών και ένας 3 κιλών) ξηράς κόνεως. Οι πυροσβεστήρες πρέπει να βρίσκονται σε σημείο εύκολα προσβάσιμο το οποίο καλό θα είναι να το ξέρει όλο το πλήρωμα.
Προσοχή στον έλεγχο της ημερομηνίας λήξεως (επομένου ελέγχου).
Σωστικά μέσα
1 – Liferaft (σωστική λέμβος). Πρέπει να βρίσκεται σε σημείο από το οποίο να μπορεί εύκολα να πέσει στην θάλασσα όπως επίσης να γνωρίζουν όλοι πως λειτουργεί και τι περιέχει. Φέρει εξωτερικά το όνομα του σκάφους, τον αριθμό των επιβαινόντων και την ημερομηνία επιθεώρησης.
Ρίχνεται πάντα από σταβέντο μεριά.
2 – Σωσίβια. Θα πρέπει να υπάρχουν τόσα σωσίβια ενηλίκων όσα και τα άτομα που επιτρέπει η άδεια του σκάφους συν 10% και άλλα 10% παιδικά. Τα σωσίβια πρέπει να είναι εγκεκριμένου τύπου και να έχουν το όνομα του σκάφους, ανακλαστικές ταινίες, σφυρίχτρα και φως
Προσοχή: Είσοδος στην θάλασσα πάντα με τα πόδια και τα χέρια να κρατούν το σωσίβιο στην θέσει του.
3 – Πεταλοειδές ή κυκλικό σωσίβιο για την περίπτωση που κάποιος πέσει στην θάλασσα. Πρέπει να βρίσκεται στην πρύμη του σκάφους με σχοινί μήκους τουλάχιστον 15 μέτρων και να έχει ανατρεπόμενο φανό.
4 – Φωτοβολίδες αλεξίπτωτου, βεγγαλικά χειρός και καπνογόνα χρησιμοποιούνται σαν φωτιστικά μέσα εντοπισμού και πρέπει να υπάρχουν στο σκάφος σε σημείο εύκολα προσβάσιμο το οποίο θα πρέπει να ξέρουν που βρίσκεται όλα τα μέλη του πληρώματος.
Τα βεγγαλικά χειρός εκπέμπουν φως για ένα λεπτό.
Τα καπνογόνα χρησιμοποιούνται μόνο ημέρα και με άνεμο μέχρι 5 μποφόρ, διαρκεί 5 λεπτά και βυθισμένο για 10 δευτερόλεπτα.
Η φωτοβολίδα αλεξίπτωτου φθάνει στα 300 μ. ύψος και πέφτει με ταχύτητα 5 μ./ δευτερόλεπτο.
Τα βεγγαλικά ρίχνονται πάντα από σταβέντο μεριά και μόνο όταν εμφανιστούν διασώστες.
ΒΑΣΙΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ – ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ & ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ
Α) ΒΑΣΙΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ
Πανιά
Σε κάθε ιστιοπλοϊκό σκάφος υπάρχουν διαφόρων ειδών πανιά, ο αριθμός των οποίων εξαρτάται από τον τύπο του σκάφους αλλά και από το πώς θέλει ο ιδιοκτήτης του να το χρησιμοποιεί (αγωνιστικό, κρουαζιέρας, κλπ). Τα βασικά πανιά είναι κατ’ αρχήν η μαΐστρα και η τζένοα ή ο φλόκος και κατά δεύτερο λόγο το μπαλόνι.
Τα πανιά, για να βρίσκονται σε καλή κατάσταση και να μην φθείρονται χρειάζονται προσοχή. Έτσι θα πρέπει να φροντίζουμε ώστε:
- Όταν δεν χρησιμοποιούνται, να φροντίζουμε να μην εκτίθενται στον ήλιο (τοποθέτηση καλύμματος ή και αφαίρεση τους)
- Να πλένονται με γλυκό νερό μετά την χρήση τους για να φύγει το αλάτι ή τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο
- Να μην κτυπιούνται από τον άνεμο και να μην κτυπούν επάνω σε εξαρτήματα του σκάφους
- Να μην πέφτουν επάνω τους χημικά υγρά τα οποία πιθανόν να προξενήσουν φθορά
- Να μην υπερβαίνουμε τα όρια της έντασης του ανέμου που μας δίνει ο κατασκευαστής για κάθε πανί
- Κατά την χειμερινή περίοδο ή σε περιόδους που δεν χρησιμοποιούνται να φυλάγονται σε κατάλληλο μέρος καθαρά και στεγνά
Υλικά πανιών
Το πρώτο υλικό κατασκευής ήταν το βαμβακερό ύφασμα. Όμως αυτό είχε πολλά μειονεκτήματα όπως το ότι ξεχείλωνε, δεν διατηρούσε το σχήμα του, επηρεάζονταν από τις καιρικές συνθήκες (απορρόφηση νερού). Σήμερα τα πανιά κατασκευάζονται από νέα υλικά όπως:
Dacron (polyester): χρησιμοποιείται πολύ γιατί είναι ανθεκτικό
Spectra
Mylar (με υπόστρωμα polyester): μεγάλη αντοχή σε σχέση με το βάρος του
Kevlar: πολύ μεγάλη αντοχή σε σχέση με το βάρος του (αγωνιστικά πανιά) (κίτρινα)
Carbon (ανθρακί)
Dyneema
Nylon: ελαφρύ και σχετικά δυνατό υλικό (με αυτό κατασκευάζονται τα μπαλόνια).
Τελευταία εξέλιξη στα πανιά είναι τα Wing Sails.τα οποία έχουν σταθερά σχήμα και είναι εμπνευσμένα από τα φτερά των αεροπλάνων.
Γενική αρχή:
Βρώμικα πανιά ή ξεχειλωμένα πανιά συνεπάγονται :
Το σκάφος τρέχει λιγότερο και ορτσάρει λιγότερο
Επισκευή των πανιών:
Εργαλεία απαραίτητα για μικροεπισκευές:
- Βελόνες
- Κλωστή
- Βαρδαμάς
- Αυτοκόλλητο ύφασμα
- Ψαλίδι
- Ιμάντες
- Ύφασμα
- Βαγονάκια – κλειδιά
- Άλλα εξαρτήματα, ανάλογα με τα πανιά
Σχοινιά
Σε ένα ιστιοπλοϊκό σκάφος χρησιμοποιείται ένα πλήθος σχοινιών για διαφορετικές δουλειές και με διαφορετικές απαιτήσεις. Σχεδόν όλα τα σχοινιά που κυκλοφορούν σήμερα είναι συνθετικά (τα παλιά από φυτικές ίνες – κυρίως καννάβινα έχουν εξαφανιστεί). Παρακάτω αναφέρονται οι τρεις βασικές κατηγορίες σχοινιών που χρησιμοποιούνται σε ένα ιστιοφόρο καθώς και λοιπά χρησιμοποιούμενα καθώς και τα χαρακτηριστικά τους για να ξέρεται να επιλέγετε το κατάλληλο για κάθε περίσταση σχοινί έχοντας πάντα υπ’ όψιν ότι όσο πιο σημαντική χρήση έχουν τόσο καλύτερη ποιότητα πρέπει να επιλέγουμε.
Α) Μαντάρια: Είναι σχοινιά τα οποία χρησιμοποιούνται για το <<σήκωμα>> των διαφόρων πανιών (μεγίστη, τζένοα, μπαλόνι, κλπ) και τα οποία δεν πρέπει να έχουν ελαστικότητα.
Β) Σκότες: Σχοινιά τα οποία χρησιμοποιούνται για τον <<έλεγχο>> των πανιών (από το clew) και το οποία επίσης δεν πρέπει να έχουν ελαστικότητα αλλά να είναι και εύκαμπτα και απαλά στο κράτημα με τα χέρια (καλό είναι να είναι διπλής πλέξης για να κρατάνε το κυλινδρικό τους σχήμα)
Γ) Σχοινιά πρόσδεσης – κάβοι: Είναι τα σχοινιά με τα οποία ασφαλίζουμε (δένουμε) το σκάφος σε ένα σημείο. Πρέπει, όταν είναι κοντά π.χ. πρυμάτσες ή λεντίες για πρόσδεση στο ντόκο του λιμανιού θα πρέπει να είναι ελαστικά και να έχουν αντοχή στις τριβές. Όταν χρησιμοποιούμε σχοινιά μεγάλου μήκους για πρόσδεση σε απόσταση πρέπει να μην έχουν ελαστικότητα έτσι ώστε σε περίπτωση θραύσης να μην έχουμε ατύχημα. Καλό είναι να έχουν έντονα χρώματα για να διακρίνονται εύκολα και να επιπλέουν στην θάλασσα.
Σχοινιά αγκύρωσης: Σχοινιά τα οποία χρησιμοποιούμε για να αυξήσουμε το έκταμα της άγκυρας και το οποία πρέπει να μην επιπλέουν στο νερό και να έχουν μικρή ελαστικότητα.
Μπαλατσίνι: Σχοινί για το κράτημα της μάτσας όταν δεν έχουμε σηκώσει μεγίστη. Δεν πρέπει να έχει ελαστικότητα.
Ρέλια: Σε πολλά σκάφη προτιμούνται τα ρέλια από σχοινί αντί για συρματόσχοινα (έχουν πολύ μικρότερο βάρος, δεν σκουριάζουν). Όμως θα πρέπει να είναι πολύ μεγάλης αντοχής.
Παλαιότερα, όταν τα σχοινιά ήταν από φυτικές ίνες, για να αποφύγουν το ξέφτισμα των άκρων τους, έκαναν το λεγόμενο φίμωμα (δέσιμο της άκρης με άλλο σχοινί). Σήμερα με τα συνθετικά σχοινιά αυτό επιτυγχάνεται καίγοντας τις άκρες τους με ένα αναπτήρα.
Σε ένα ιστιοφόρο υπάρχει ένα πλήθος σχοινιών. Για τον λόγο αυτό και για να αποφύγουμε μπερδέματα τα οποία κάποια στιγμή θα μας δημιουργήσουν προβλήματα θα πρέπει να φροντίζουμε όλα τα σχοινιά να είναι σωστά διπλωμένα και τακτοποιημένα (ντουκιάρισμα).
Β) ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ & ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ
Στα σκάφη υπάρχουν διάφορες ηλεκτρολογικές και ηλεκτρονικές συσκευές όπως :
Αυτόματος πιλότος
Ηλεκτρική συσκευή η οποία συνδεόμενη με το τιμόνι ή την λαγουδέρα του σκάφους, μας κατευθύνει αυτόματα στην πορεία που έχουμε επιλέξει.
Inverter
Είναι μια συσκευή που μετατρέπει το συνεχές ρεύμα από τις συστοιχίες του σκάφους σε εναλλασσόμενο (για χρήση όταν δεν βρισκόμαστε σε μαρίνα ή όταν δεν χρησιμοποιούμε γεννήτρια).
Ανεμογεννήτρια
Συσκευή για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από τον αέρα, για τις ανάγκες του σκάφους (φόρτιση συσσωρευτών). Προϋπόθεση λειτουργίας τους η ύπαρξη αέρα. Όταν λειτουργούν με πολύ αέρα κάνουν θόρυβο και υπάρχει κίνδυνος τραυματισμού εάν κάποιος ακουμπήσει τα πτερύγια.
Ηλιακός συλλέκτης ενέργειας
Συσκευή για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από τον ήλιο, για τις ανάγκες του σκάφους (φόρτιση συσσωρευτών). Προϋπόθεση λειτουργίας της η ύπαρξη ηλιακού φωτός (αν και σήμερα υπάρχουν συλλέκτες που λειτουργούν και με συννεφιά)
Βυθόμετρο
Είναι ένα όργανο το οποίο μετράει το βάθος της θάλασσας. Βασίζεται στην εκπομπή ενός σήματος προς τον βυθό το οποίο όταν ανακλαστεί, λαμβάνεται από την συσκευή η οποία μετρώντας τον χρόνο ανάκλασης υπολογίζει το βάθος της θάλασσας.
RADAR (Radio Detection And Ranging) (Ραδιοεντοπισμόςκαιανίχνευση)
Είναι μία συσκευή η οποία ανιχνεύει άλλα σκάφη (μεταλλικά αντικείμενα) αλλά μας δίνει και το περίγραμμα της ξηράς.
GPS (GlobalPositioningSystem)
Είναι μία συσκευή πλοήγησης η οποία, χάρη σε ένα σύστημα δορυφόρων σε τροχιά γύρω από την γη, μας παρέχει την θέση (συντεταγμένες) του σκάφους, την πορεία μας και άλλες ευκολίες (ανάλογες της τσέπης μας).
RDF (RadioDirectionFinder)
Συσκευή η οποία μας δίνει την πορεία του σκάφους.
Ραδιοφωνικός δέκτης
Χρησιμεύει για ακρόαση των δελτίων καιρού, δελτίων πρόγνωσης, αγγελιών έκτακτων καιρικών φαινομένων κλπ.
ΛΟΙΠΑ ΕΦΟΔΙΑ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ
1 – Πλωτή άγκυρα.
2 – Κόφτης για τα συρματόσχοινα (για την κοπή των ξαρτιών σε περίπτωση σπασίματος του άλμπουρου έτσι ώστε να απελευθερωθούμε από αυτό).
3 – Λαγουδέρα εφεδρική.
4 – Φουσκωτή βάρκα.
5 – Ηλεκτρικός φανός χειρός κατάλληλος και για μετάδοση σημάτων μορς. Πρέπει να ελέγχεται για την σωστή λειτουργία του και να υπάρχουν εφεδρικές μπαταρίες.
6 – Φαρμακείο. Πρέπει να περιέχει τα απαιτούμενα φάρμακα και υλικά. Φροντίζουμε για τον έλεγχο της ημερομηνίας λήξης των υλικών αυτών.
7 – Ελληνικές σημαίες (2). Επιπρόσθετα πρέπει να έχετε σημαίες των χωρών που πρόκειται να επισκεφθείτε.
8 – Έγγραφα του σκάφους.
9 – Πορτολάνος.
10 – Πίνακας σημάτων διάσωσης.
11 – Οδηγίες μηχανής σκάφους.
12 – Μεταλλικό καθρεπτάκι για σήματα
13 – Κόρνα θύελλας με εφεδρική μπουκάλα αερίου
14 – Ζώνες ασφαλείας ιστιοπλοΐας.
15 – Καντηλίτσα (ειδική ζώνη για το ανέβασμα στο κατάρτι)
16 – Εργαλεία για το σκάφος σε ειδικό κουτί (εργαλειοθήκη)
17 – Εφεδρικά εξαρτήματα μηχανής (φίλτρα, ιμάντες, impeller, ασφάλειες, κλπ)
18 – Εργαλεία επισκευής πανιών (βελόνα, κλωστή, ταινία, κλπ)
19 – Ξύλινες τάπες διαφόρων μεγεθών. Θα πρέπει δίπλα σε κάθε βάνα να είναι κρεμασμένη μία ανάλογη τάπα.
20 – Κουβάς με σχοινί δύο μέτρων
21 – Κουβέρτα επιβίωσης (αλουμινίου)
22 – Πυρίμαχη κουβέρτα (Fire blanket)
23 – Μάσκα κατάδυσης (για επιθεώρηση υφάλων, έλεγχο προπέλας, κλπ)
24 – Μπιτόνι πετρελαίου (για μεταφορά καυσίμου)
25 – Πλαστικό χωνί (για έγχυση καυσίμου στην δεξαμενή καυσίμου)
26 – Φορητή αντλία υγρών χειροκίνητη (για μετάγγιση καυσίμου και άντληση υδάτων)
27 – Εφεδρική άγκυρα
28 – Μπαλόνια προστασίας του σκάφους από κτυπήματα στον ντόκο ή με άλλα σκάφη που τοποθετούνται στα πλαϊνά του σκάφους ή στο πίσω μέρος